Forum Wiceprzewodniczącego Sejmowej Komisji Infrastruktury

piechocinski1 · Gość

Piłkarskie Euro - stan na koniec 2008 roku
Drogi
W obszarze legislacji :
Podjęto działania w celu usprawnienia procesów inwestycyjnych na drogach, po raz kolejny w celu skrócenia procesu realizacji inwestycji drogowych znowelizowano specustawę drogową. Ustawa ta obowiązuje od 10 września 2008 r.
Ustawa likwiduje dwie decyzje - decyzję o ustaleniu lokalizacji drogi i decyzję o pozwoleniu na budowę – zastępując je jedną decyzją o zezwoleniu na realizację inwestycji. Dla dotychczasowego właściciela bądź użytkownika wieczystego do wcześniejszego wydania nieruchomości lub opróżnienia lokali i innych pomieszczeń zwiększa odszkodowanie o kwotę równą 5% wartości nieruchomości, gdy zostanie ona wydana zarządcy drogi w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna. Dodatkowo właściciele budynków lub lokali mieszkalnych otrzymają 10 000 zł na pokrycie dodatkowych wydatków. Ustawa wprowadza również sankcje dla organu administracji publicznej , który nie wyda decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej w terminie 90 dni od dnia złożenia wniosku.

Od 24 października 2008 r. obowiązują nowe przepisy Prawa zamówień publicznych .
Zaproponowane przez Rząd rozwiązania umożliwią m.in. dokonywanie korekt w treści ogłoszenia, co wyeliminuje możliwość zaskarżania korzystnych ofert ze względu na drobne pomyłki pisarskie.

Od 15 listopada 2008 r. wreszcie uporządkowano przepisy prawne w zakresie ochrony środowiska i dostosowano w tym zakresie prawo polskie do Dyrektyw Unijnych.

Dzięki przyjętym ustawom: z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz z dnia 3 października 2008 r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz niektórych innych ustaw de facto wreszcie odblokowano proces przygotowania inwestycji bowiem mimo wytycznych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego sprzed wakacji zawsze nad przygotowanymi w oparciu o dotychczasowe procedury decyzjami środowiskowymi i budowlanymi wisiała realna groźba ich uchylenia w postępowaniu sądowym i ryzyko utraty środków unijnych na drogi.

Zmiany organizacyjne :
W Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w maju powołano nowe kierownictwo GDDKiA .
Rozpoczął się proces przygotowywany jeszcze przez kierownictwo poprzednie wdrażania zmian organizacyjnych, których fundamentem ma być decentralizacja zadań GDDKiA, która polega na przekazaniu 16 oddziałom terenowym pełni kompetencji dotyczących planowania, przygotowania i realizacji inwestycji drogowych. Ma to usprawnić proces przygotowania i realizacji inwestycji oraz zwiększyć skuteczne współdziałanie z terenową administracją rządową i samorządami.
Generalna Dyrekcja ma koordynować i monitorować prowadzone prace, usprawniać przepływy środków finansowych.
W GDDKiA organizacyjnie wyodrębniono:
Wydział monitorowania realizowanych projektów , Departament Projektów Unijnych, Departament Środowiska , Biura Audytu Wewnętrznego i Kontroli i Departament Technologii .

W oparciu o wdrożone zmiany ustawowe dla zwiększenia konkurencyjności ofert oraz poszerzenia rynku wykonawców, GDDKiA zracjonalizowała wymagania zawarte w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (Zmienione zostały wymagania w zakresie potencjału finansowego i kadrowego oraz doświadczenia zawodowego firmy. Zniesiono wymaganie posiadania przez wykonawcę własnego laboratorium drogowego, Instytut Resortowy przygotował jednolite wymagania jakościowe dla stosowanych w budownictwie drogowym materiałów).
Rozpoczął się (przez część polityków ale i przedstawicieli administracji krytykowany) proces instytucjonalnego organizowania nowej administracji z zakresu ochrony środowiska.

Realizacja zadań :
Od utworzenia Rządu Donalda Tuska (listopad 2007 r.) podpisano umowy na budowę 540 km dróg krajowych, w tym na 220 km autostrad oraz 320 km dróg ekspresowych i obwodnic.
Podpisano umowy na budowę ponad 50 km autostrad w systemie tradycyjnym (m.in. budowa autostradowej obwodnicy Wrocławia A Cool

oraz 170 km w systemie Partnerstwa Publiczno – Prywatnego (A2 Nowy Tomyśl – Świecko i A1 Nowe Marzy – Toruń).

W 2008 roku podpisano łącznie ponad 180 umów, w tym rozstrzygnięto ponad 30 postępowań przetargowych na budowę największych inwestycji: autostrad, dróg ekspresowych i obwodnic oraz ponad 150 kontraktów na odnowy ok. 600 km dróg krajowych ( w latach poprzednich realizowano odnów o ponad tysiąc kilometrów rocznie więcej).

W chwili obecnej w trakcie procedury przetargowej jest ok. 15 postępowań na duże inwestycje, na ok. 250 km.

Do końca 2008 roku zostanie jeszcze ogłoszonych ponad 20 postępowań przetargowych na duże inwestycje (budowa autostrad, dróg ekspresowych i obwodnic na ok. 420 km).

Trwają zaawansowane negocjacje na budowę 270 km autostrad w ramach PPP (A1 Stryków – Pyrzowice ok. 180 km, A2 Stryków – Konotopa ok. 90 km).Niestety wielokrotnie już przesuwano zakładany termin zakończenia negocjacji i podpisania umów.

W ciągu ostatniego roku oddano do ruchu ponad 260 km dróg, w tym 90 km autostrad (A1 Rusocin – Nowe Marzy)oraz 170 km dróg ekspresowych i obwodnic (m.in. S7 Białobrzegi – Jedlińsk, S22 Elbląg - Grzechotki, obwodnica Grójca, obwodnica Nowej Soli, obwodnica Wyszkowa, obwodnica Chojnic).

Obecnie w budowie jest ponad 500 km nowych dróg, w tym 220 km autostrad, 170 km dróg ekspresowych oraz 113 km obwodnic.
Budowanych jest 12 odcinków autostrad (m.in. A1 Nowe Marzy – Toruń; A1 węzeł Sośnica, A1 Bełk - Świerklany, A4 Zgorzelec – Wykroty – Krzyżowa, A4 Kraków – Szarów), 11 odcinków dróg ekspresowych (m.in. S3 Szczecin (Klucz) – Pyrzyce, S7 Grójec – Białobrzegi) oraz 15 obwodnic.

Musi niepokoić przesuwanie realizacji poszczególnych zadań i wielomiesięczne opóźnienia w planowanych harmonogramach uzyskiwania decyzji środowiskowych, lokalizacji i rozstrzygania przetargów. Wielokrotnie czołowi politycy zapowiadali potrzebę wzmocnienia potencjału wykonawczego (najczęściej wymieniano tu firmy chińskie czy tureckie) przy dramatycznym niedoborze uruchamiania frontu robót dla firm już działających w kraju. Szacuje, ze w pierwszym półroczy 2008 potencjał wykonawstwa drogowego na naszym rynku wykorzystany był poniżej 50 % a gdyby nie prace na drogach samorządowych również w II połowie roku nie przekroczyłby 60 %. Wyraźnie widać brak wykonania zakładanych w 2008 zadań także przy analizie finansowej. Z planowanych do wykorzystania 20 mld złotych uda się wyfakturować około 13-14 mld.
W wielu węzłach drogowych (na przykład warszawski) już dziś można prorokować wykonanie nie tylko na drogach krajowych tylko połowy zadań ,którym przyznano status budowanych na EURO 2012.
Powtórzę więc raz jeszcze tezę ,którą głosiłem w II kolejnych Raportach o stanie przygotowań. Rozstrzygający dla przygotowań będzie rok 2009.Wszystkie przygotowane do realizacji inwestycje ,których wyłonienie wykonawcy zamknie się do końca 2009 roku przy obecnym potencjale rynku wykonawczego mogą zostać ukończone do jesieni 2011.Wszystkie pozostałe będą zagrożone lub wręcz niezrealizowane.
Janusz Piechociński Wiceprzewodniczący Sejmowej Komisji Infrastruktury ,janusz@piechociński.pl